Gebed > Over gebed > Vormen > Hesychasme > Geschiedenis

Geschiedenis van het hesychasme (4)

De eerste fase⁷ van het hesychasme valt in de tijd van de woestijnvaders. Hun spiritualiteit is o.a. gedocumenteerd in de Apophtegmata (spreuken der vaders). Er valt in deze tijd nog geen speciale devotie voor de Naam van Jezus te ontdekken, maar de andere 3 kenmerken van Ware zijn wel aanwezig. Besef van eigen zondigheid en de 'gave der tranen' waren voor de woestijnvaders zeer belangrijke waarden.⁸ Men kende ook de discipline van het veelvuldig herhalen van een gebed. De achtergrond hiervan waren de oproep tot voortdurend gebed in 1Thess. 5:17, en het grote belang dat men hechtte aan de ononderbroken mnèmè theou (herinnering Gods), d.w.z. een constant besef in Gods aanwezigheid te leven. Voortdurende herhaling van een gebed, bijv. een fragment uit de Schrift, vooral de Psalmen, was voor hen een middel om deze mnèmè te bereiken of te cultiveren.⁹ Het vierde kenmerk, het zoeken naar het beeldeloze en non-discursieve gebed, was misschien niet aanwezig onder de Koptische monniken, maar we komen het wel tegen bij Evagrius in de vorm van het 'zuivere gebed'. Voor de hesychasten is in deze periode vooral abt Arsenius van belang, die vanwege de hemel de drievoudige opdracht kreeg de mensen te ontvluchten, te zwijgen en te 'rusten', d.w.z. een leven in hesychia te leiden. Dit is het ideale levensprogramma van een hesychast.^9a