Meditatie > Boeddhisme > Plaatjes van de os > Achtergrondsteksten

Achtergrondsteksten bij de Plaatjes van de herder en zijn os

Interessant en grappig is het commentaar van Zenmeester Ohtsu (zie literatuurlijst):

Wat een tovenarij! Iets, wat eigenlijk niets is, wordt hier in tien fases onderverdeeld en met vele woorden verklaard. (...) Dwaze onzin! Totaal vergeefs deze inspanning! Het is een inspanning voor niets en nog eens niets.

- uit K. Tsujimura & H. Buchner, Der Ochs und sein Hirte, p.65 -

En wat te denken van de volgende tekst:

Een leerling vroeg aan zijn meester: "Ik wil graag de Boeddha begrijpen. Wat is Boeddha?" De meester antwoordde: "Het is (nu) alsof iemand naar een os zoekt, terwijl hij rijdt op de rug van die os." De leerling vroeg vervolgens: "Wat gebeurt er, wanneer hij dat realiseert?" "(Dan) is het alsof die mens thuiskeert op de rug van de os."

- vrij vertaald uit: Z. Shibayama, A Flower Does Not Talk, p.94 -

Ook de volgende anecdote over de noodzaak van voortdurende aandacht past goed bij de plaatjes:

Op 'n dag dat een Zenleerling in de keuken aan het werk was, vroeg zijn meester Mat-su hem: "Wat doe jij?" De leerling antwoordde: "De os hoeden." Mat-su zei: "Hoeden?" De leerling antwoordde: "Zodra hij weer het gras inloopt, sleur ik hem bij zijn neusgaten terug." Mat-su zei: "Jij hoedt waarlijk de os."

- ontleend aan: B. Lievens, Mat-su. De gesprekken, Bussum 1981, p.97 -

Er bestaat een oude boeddhistische tekst, de Satipatthana-soetra - minstens teruggaand op bronnen uit de 3e eeuw v.C. -, welke frappant veel overeenkomst vertoont met de plaatjes. Onderstaand citaat daaruit wordt aangehaald door Walpola Rahula in een inleiding over de plaatjes.

Rahula is een Sri Lankaans boeddhist uit de traditie van het Theravada, de oudste Indiase traditie van het boeddhisme. Zijn inleiding kan hier gedownload worden.

Deze geest van de bhikku (d.w.z.: de geest van de mediterende), die zich lange tijd liet verstrooien door bijvoorbeeld de zichtbare vormen, houdt er niet van om het pad (de straat) van een meditatie-onderwerp te betreden, maar haast zich daarentegen om verkeerde wegen in te slaan, als een strijdwagen die voortgetrokken wordt door een ongetemde (onwillige) stier. Een herder die een ongetemd kalf wil africhten, dat tot dan toe alleen maar de melk gedronken heeft van een ongetemde (moeder)koe, zal dat kalf bij de moeder weghalen en het met een touw vastbinden aan een stevige paal. Dit kalf zal dan in zijn pogingen om los te komen alle kanten uitrennen; wanneer het merkt dat dit niets uithaalt, zal het zich ten slotte dicht bij de paal op de grond neervleien. Evenzo zal deze bhikku, die verlangt zijn schurkachtige geest te temmen - welke gevormd is door het langdurig drinken van de zintuiglijke genoegens van de zichtbare vormen -, zijn geest met het touw van aandacht moeten vastbinden aan de paal van zijn meditatie-object. Dan zal zijn geest proberen te ontsnappen aan het touw, en nu eens hier- en dan weer daarheen rennen. Maar hij zal nergens meer de zichtbare vormen kunnen ontdekken waarin hij zich tot dan toe verlustigde, en hij zal niet in staat zijn het touw van de aandacht te breken. Uiteindelijk zal hij zich daarom dicht bij het meditatie-object neervleien, daaraan gebonden door concentratie op het hier en nu en door bedrevenheid in meditatie. Vandaar dat de ouden zeiden:

Zoals een man aan een paal zou binden
Het kalf dat getemd dient te worden,
Zó zou men zijn eigen geest strak moeten vastbinden,
Gebonden aan het object van aandacht.

De blonde ochtend bij het lied van een merel - het beloofde land
- Carla Pols -

Myokyo-ni: Gentling the Bull
The Ten Bull Pictures. A Spiritual Journey. The Comments from talks by MYOKYO-NI (Irmgard Schloegl)
Een diepgravend, interessant en erg inspirerend boek van Zenmeesteres Myokyo-ni. Het is een commentaar bij de zog. plaatjes van de
Meer...