Mystiek > Over mystiek > Wat is mystiek?

Wat is mystiek?

Mystiek is het geraakt zijn door het Goddelijke (= iets dat ons overstijgt; alle mensen kennen de ervaring daarvan wel) als allesoverheersend godsdienstig ideaal (dus de mysticus dóet er iets mee, gaat een mystieke weg!), waarin en waardoor voortdurend nieuwe diepten ontdekt worden => levende inspiratie voor andere aspecten van godsdienstig leven (liturgie, ethiek, dogmatiek).

- J. Streng, 'Voorbij het denken. Verkenningen in de westerse mystiek', Haarlem 1982² -

De mysticus is iemand die op een overweldigende wijze de tegenwoordigheid ervaart van iets dat hemzelf overstijgt en veel werkelijker is dan al hetgeen men doorgaans voor werkelijk aanziet. De 'normale' werkelijkheid wordt transparant voor een andere, uiteindelijke werkelijkheid.
   Een tweede kenmerk, dat complementair met het vorige gepaard gaat: de mysticus voelt zijn ikheid verdwijnen, zijn opgeslotenheid in zichzelf wordt opgeheven.

- P. Mommaers, 'Wat is mystiek?', Nijmegen 1977 -

Mystiek is de uitdrukking van de ingeboren tendens van de menselijke geest naar complete harmonie met de transcendentale orde toe, hoe deze orde theologisch ook opgevat mag worden. Deze tendentie neemt in grote mystici geleidelijk aan het hele bewustzijn in beslag. Beslissend is verder nog dat het hierbij gaat om een levend proces, en niet om intellectuele speculatie. Het mystieke bewustzijn is de hoogste vorm van ontwikkeling van het menselijk bewustzijn.

- E. Underhill, 'Mysticism', New York 1974 -

Soms vragen mensen mij wel eens: "Waarom zouden wij mystieke teksten lezen? Is dat niet heel zweverig, ver weg van ons gewone, alledaagse bestaan?" Onderstaande citaten kunnen hier wellicht een antwoord op geven:

Mystiek is niet zoiets uitzonderlijks. Er zijn uitzonderlijke mystieke ervaringen te melden en er zijn een beperkt aantal 'grote mystieken', maar onopvallende mystieke ervaringen en mystiek georiënteerde levens, die zijn er vele. En mensen die zich herkennen in mystiek zonder zelf herinneringen te hebben aan sterke ervaringen, die zijn er nog meer.

- Bruno Borchert in "Tijdschrift voor het gezin", 1981/4, p.90-92 -

 

We kennen allen ervaringen die verwant zijn met de mystieke beleving. Denk maar aan de nabijheid van het mysterie tijdens een kerstnacht, aan de onverklaarbare vreugde van een paasmorgen of aan de stilte van een verlaten kerk op het middaguur: zo bescheiden als ze zijn, zijn ze niettemin verwant met de mystieke ervaringen waarover de meesters van het spirituele leven spreken.

- Louis Dupré in 'Licht uit licht. Een inleiding in de christelijke mystiek', Kapellen 1983, p.12 -